Integracja cywilno-wojskowa w XXI wieku.
Budowa modelu koncepcyjnego współpracy społecznych
organizacji cywilnych z systemem obronnym państwa.
Case study Szwecji.
Civil- military integration in the 21st century. Building a conceptual model of
cooperation between civil social organizations and the state defense system. Case
study of Sweden.
Współczesny świat, a wraz z nim zagrożenia jakim muszą przeciwstawić się państwa, charakteryzują się innymi cechami niż rzeczywistość sprzed tysiąca, pięciuset, czy nawet sprzed pięćdziesięciu lat. Inaczej wygląda też dziś i inaczej rozumiana jest obronność, która dawniej kojarzona była jedynie z przygotowaniem militarnym państwa do odparcia ataków wroga.
Aktualnie państwa muszą być przygotowane nie tylko na wojnę w znaczeniu klasycznym, ale także na inne zagrożenia: związane z cyberterroryzmem, zagrożenia wywołane przez podmioty niepaństwowe, takie jak ISIS oraz na działania państw niebędące otwartym konfliktem zbrojnym- np. aneksja Krymu.
W kontekście nowych zagrożeń i nowych typów wojen eksperci w dziedzinie bezpieczeństwa i obronności już dawno dostrzegli, że potencjał militarny to tylko część potencjału obronnego, a dla zapewnienia odpowiednio wysokiego poziomu obrony państwa ważne jest także odpowiednie przygotowanie przedsiębiorców, administracji i społeczeństwa oraz organizacji pozarządowych.
Potrzebę włączania organizacji pozarządowych (społeczeństwa) w system obronny państwa dostrzegło NATO. Zgodnie z Koncepcją strategiczną NATO przyjętą przez przedstawicieli państw-członków Sojuszu w kwietniu 1999 r.: „Dla powodzenia operacji realizowanych przez NATO ogromne znaczenie mają również związki między siłami Sojuszu i lokalnymi władzami cywilnymi (zarówno rządowymi jak i pozarządowymi)” (Koncepcja strategiczna NATO przyjętą przez przedstawicieli państw-członków Sojuszu w kwietniu 1999r. pkt 60.).
Pozytywne aspekty współpracy z organizacjami pozarządowymi widzi też Organizacja Narodów Zjednoczonych. Aktualnie, ONZ (której celem istnienia jest, zgodnie z Preambułą Karty Narodów Zjednoczonych, m.in. zapobieganie wojnie, poprawa warunków życia w większej wolności oraz stworzenie warunków umożliwiających utrzymanie sprawiedliwości) utrzymuje formalne stosunki z ponad trzema tysiącami organizacji pozarządowych.
Należy jednak zauważyć, że różne państwa w różnym stopniu współpracują z organizacjami pozarządowymi. Dlatego właśnie, postanowiono przeprowadzić pogłębione badania w Szwecji i dowiedzieć się w jaki sposób organizacje społeczeństwa obywatelskiego wspierają (lub nie wspierają) system obronny Szwecji oraz jakie są powody takiej a nie innej współpracy.
Podczas badań analizowane będą akty prawne i dokumenty oraz literatura naukowa. Prowadzone będą także wywiady i konsultacje z ekspertami w dziedzinie bezpieczeństwa i obronności w ośrodkach naukowych w Szwecji. Planowane są również spotkania z organizacjami proobronnymi, uczestniczenie w ich zajęciach oraz poznanie motywów członkostwa w takich organizacjach. Badania takie, określane jako badania terenowe połączone z wywiadami pogłębionymi, pozwolą na lepsze określenie zasadności (lub braku) współpracy organizacji pozarządowych z systemem obronnym. Postanowiono w szczególnej mierze skupić się na prawno-organizacyjnych aspektach tej współpracy oraz rozwiązaniach umożliwiających w bezpieczny dla państwa sposób zaangażować społeczeństwo w proces przygotowań obronnych.
Projekt obejmuje analizę szwedzkiego systemu obronnego, w tym miejsca i roli samorządów lokalnych oraz proobronnych organizacji pozarządowych/organizacji społeczeństwa obywatelskiego. Ogólnym celem niniejszego projektu jest zbadanie zakresu, przesłanek i mechanizmów przyczynowo-skutkowych wzajemnych powiązań między narodowym (państwowym) systemem obrony a sektorem cywilnym z punktu widzenia teorii nowych wojen. Wybranym celem poznawczym jest uzyskanie perspektywy dla Szwecji. Celem praktycznym projektu jest stworzenie ram teoretycznych modelu współpracy organizacji pozarządowych z systemem obronnym państwa w kontekście teorii nowych wojen.
Główne pytanie badawcze brzmi: jaki jest stan teorii i praktyki w zakresie współpracy cywilno-wojskowej w Szwecji, w tym współpracy organizacji społeczeństwa obywatelskiego z systemem obronnym państwa?
Hipoteza badawcza zakłada, że członkowie organizacji społeczeństwa obywatelskiego mogą wspierać systemy obronne państwa, poszerzając jego kompetencje, poprawiając efektywność wydatków i podnosząc poziom bezpieczeństwa narodowego w demokratycznych społeczeństwach
Wyniki prac zaprezentowane będą na konferencjach naukowych oraz w publikacjach naukowych.
Projekt finansowany jest z Narodowego Centrum Nauki
Grant MINIATURA 8
środki finansowe w wysokości: 26 907 zł
na realizację działania naukowego pochodzą z NCN
nr rejestracyjny 2024/08/X/HS5/01346
DECYZJA DYREKTORA NARODOWEGO CENTRUM NAUKI
Nr DEC-2024/08/X/HS5/01346
Działanie naukowe realizować będzie
Europejska Wyższa Szkoła Prawa i Administracji w Warszawie.
Osobą realizującą działanie będzie Pani dr Urszula Anna Staśkiewicz.
