Podatność testamentów życia na zagrożenia

Abstrakt

Testament życia jest zwykle rozumiany jako ostateczna manifestacja zasady autonomii jednostki. To autonomia najdalej posunięta, autonomia osoby ostrożnej, która – w warunkach braku jakichkolwiek ograniczeń fizycznych czy intelektualnych – chce zapewnić przyszłe zeń skorzystanie. Jego uruchomienie wiąże się wszakże z niejakim ryzykiem, wynikającym z samej logiki zasady autonomii; po pierwsze z tej racji, że upowszechnienie podpisywania testamentów życia prowadzić może do pewnego lekceważenia autonomii tych, którzy decydują się jednak nie sygnować takiego dokumentu; po drugie zaś ze względu na ryzyko, że wola wyrażona w przeszłości – niekiedy nader odległej – przeważy nad obecną, milczącą (dorozumianą) wolą osoby, która utraciła już intelektualne kompetencje. Aby więc testament życia mógł zachować pełną moc prawną, proponuje się wprowadzenie wymagania okresowego odnawiania podpisu pod tym normatywnym dokumentem.

Bibliografia

1. Berrocal Lanzarot A. I., La regulación de las instrucciones previas o voluntades anticipadas en el derecho español [in:] A. I. Berrocal Lanzarot, J. C. Abellán Salort, Autonomía, libertad y testamentos vitales, Dykinson, Madrid, 2009. [Google Scholar]
2. Cendon P. (with the collaboration of R. Bailo, F. Bilotta, P. Cecchi), Prima della norte. I diritti civili dei malati terminali, „Politica del Diritto”, 2002, 4. [Google Scholar]
3. Clerckx J., Une liberté en péril? Le refus de soins, „Revue de Droit Public et Science Politique”, 2004, 1. [Google Scholar]
4. D’Aloia A., Diritto di morire? La problematica dimensione costituzionale della fine della vita, „Politica del Diritto”, 1998, 4. [Google Scholar]
5. Domínguez Luelmo A., La expresión anticipada de voluntades en el ámbito sanitario: el documento de instrucciones previas [in:] M. Gómez Tomillo, J. J. López-Ibor, J. A. Gutiérrez Fuentes, Aspectos médicos y jurídicos del dolor, la enfermedad terminal y la eutanasia, Unión Editorial, Madrid, 2008. [Google Scholar]
6. Dworkin R., El dominio de la vida. Una discusion acerca del aborto, la eutanasia y la libertad individual, translated by R. Caracciolo and V. Ferreres, Ariel, Barcelona, 1994. [Google Scholar]
7. Flick G. M., A propósito di testamento biologico spunti per una discussione, „Politica del Diritto”, 2009, 4. [Google Scholar]
8. Frosini V., The living will and the right to die, „Ratio Juris”, 1995, 8, 3. [Google Scholar]
9. Gallego Riestra S., Las instrucciones previas y su regulación jurídica [in:] M. Gascón Abellán, M. C. González Carrasco, J. Cantero Martínez (coordinadores), Derecho Sanitario y Bioética, Tirant lo Blanch, Valencia, 2011. [Google Scholar]
10. García Presas I., Clases de testamentos, Dykinson, Madrid, 2011. [Google Scholar]
11. González Moran L., La figura y función del representante en la legislación sobre instrucciones previas [in:] S. Adroher Biosca, F. de Montalvo Jääskeläinen (directors), Los avances del Derecho ante los avances de la Medicina, Thomson, Aranzadi, Pamplona, 2008. [Google Scholar]
12. Laporta San Miguel F., Algunas incógnitas del principio de autonomía personal en tratamientos médicos [in:] B. Mendoza Buergo (coordinador), Autonomía personal y decisiones médicas. Cuestiones éticas y jurídicas, Civitas, Thomson Reuters, Aranzadi, Pamplona, 2010. [Google Scholar]
13. Marcos del Cano A. M., Voluntades anticipadas [in:] F. J. Elizari (coordinador), Diez palabras claves ante el final de la vida, Verbo Divino, Estella, 2007. [Google Scholar]
14. Montalvo Jääskeläinen F., Muerte digna y Constitución. Los limites del testamento vital, Universidad Pontificia de Comillas, Madrid, 2009. [Google Scholar]
15. Pariente A., Le refus de soins: réflexions sur un droit en construction, „Revue de Droit Public et Science Politique”, 2003, 5. [Google Scholar]
16. Quijada González M. C. and Tomas y Garrido G. M., La voluntad prospectiva en el ámbito sanitario, Fundación Universitaria San Antonio, 2011. [Google Scholar]
17. Rodotà S., La vida y las reglas, translation by A. Greppi, Trotta, Madrid, 2010. [Google Scholar]
18. Rodríguez Arias D., Una muerte razonable. Testamento vital y eutanasia, Desclée de Brouwer, Bilbao, 2005. [Google Scholar]
19. Singer P., Repensar la vida y la muerte, translated by Y. Fontal Rueda, Paidós, Barcelona, 1994. [Google Scholar]
20. Singer P., ¿Está la santidad de la vida ética terminalmente enferma? [in:] Desacralizar la vida humana, translated by C. García Trevijano, Cátedra, Madrid, 2003. [Google Scholar]
21. Soulier J. P., Morir con dignidad, translated by J. M. López Vidal, Temas de Hoy, Madrid, 1995. [Google Scholar]
22. Villar Abad G., La regulación de las instrucciones previas en la Ley 4/2002 [in:] [Google Scholar]
23. P. González Salinas, E. Lizarraga Bonelli (coordinadores), Autonomía del paciente, información e historia clínica, Thomson, Civitas, Madrid, 2004. [Google Scholar]