Potrzeba metamorfozy polskich przepisów o formie testamentu

Abstrakt

Prawo spadkowe w Polsce uchodzi za obszar stabilny, niemniej jednak od pewnego czasu, zwłaszcza w zakresie formy testamentu, dostrzegane są jego niedostatki i sugerowana potrzeba zmian. Podobne zdarzenia miały też miejsce w innych państwach, które przeobrażenia przepisów o formie testamentu mają już za sobą. Z tego powodu autor przygląda się wybranym obcym rozwiązaniom i poglądom doktryny, postulując na ich tle potrzebę zmian ustawy polskiej. Celem artykułu jest wskazanie możliwej przyszłej ścieżki zmian, a także sprowokowanie szerszej dyskusji naukowej dotyczącej tego obszaru.

Bibliografia

1. Baron J.B., Irresolute Testators, Clear and Convincing Wills Law, „Washington & Lee Law Review”, 2016, 73, 1. [Google Scholar]
2. Borysiak W., Funkcjonowanie w praktyce testamentu sporządzanego w formie ustnej (art. 952 k.c.), Warszawa 2014. [Google Scholar]
3. Breitschmid P., Revision der Formvorschriften des Testaments – Bemerkungen zur Umsetzung der »Initiative Guinand«, „Zeitschrift des Bernischen Juristenvereins”, 1995, 3. [Google Scholar]
4. Burkhard Hess, Intertemporales Privatrecht, Mohr Siebeck, Tübingen 1998. [Google Scholar]
5. Crawford B.J., Wills Formalities in the Twenty-First Century, „Wisconsin Law Review”, 2019. [Google Scholar]
6. Crawford B.J., Purser K., Cockburn T., Wills Formalities in a Post-Pandemic World: A Research Agenda, „University of Chicago Legal Forum”, 2021, 4. [Google Scholar]
7. Cristiani F., Nuove tecnologie e testamento: presente e futuro, „Diritto dell’informazione e dell’informatica”, 2013, 29, 3. [Google Scholar]
8. Dorman J.A., Stop Frustrating the Testator’s Intent: Why the Connecticut Legislature Should Adopt the Harmless Error Rule, „Quinnipiac Probate Law Journal”, 2016, 30. [Google Scholar]
9. Dzienis P., Testament sądowy. Głos w dyskusji de lege ferenda, „Państwo i Prawo”, 2023, 5. [Google Scholar]
10. Erp S. van, New Developments in Succession Law, „Electronic Journal of Comparative Law”, 2007, 11. [Google Scholar]
11. Giesen D., BGB Allgemeiner Teil: Rechtsgeschäftslehre, Berlin 1995. [Google Scholar]
12. Gitah, Estate 39/70, [1971] 76 P.M. 156 (Dist. Ct.). Gruchmann L., Die Entstehung des Testamentss-gesetzes vom 31. Juli 1938. Nationalsozialistische „Rechtserneuerung” und Reformkontinuität, ZNR, 1985, 7. [Google Scholar]
13. Hayton D., By-Passing Testamentary Formalities, „Cambridge Law Journal”, 1987, 46. [Google Scholar]
14. Heiss H., Formmängel Und Ihre Sanktionen: Eine Privatrechtsvergleichende Untersuchung, Tübingen 1999. [Google Scholar]
15. Hirsch A.J., Technology Adrift: In Search of a Role for Electronic Wills , „Boston College Law Review”, 2020, 61. [Google Scholar]
16. Horton D., Do-It-Yourself Wills, „University of California Davis Law Review”, 2020, 53. [Google Scholar]
17. Horton D., Weisbord R.K., COVID-19 and Formal Wills, „Stanford Law Review Online”, 2020, 73. [Google Scholar]
18. KG, 3.02.1938, Deutsche Juristenzeitung 1938, 428. [Google Scholar]
19. Koenig v. Cohen [1982] 36(3), Israeli Supreme Court 701. [Google Scholar]
20. Langbein J.H., Substantial Compliance with the Wills Act, „Harvard Law Review”, 1975, 88. [Google Scholar]
21. Langbein J.H., Excusing Harmless Errors in the Execution of Wills: A Report on Australia’s Tranquil Revolution in Probate Law, „Columbia Law Review”, 1987, 87. [Google Scholar]
22. Langbein J.H., Absorbing South Australia’s Wills Act Dispensing Power in the United States: Emulation, Resistance, Expansion, „Adelaide Law Review”, 2017, 38. [Google Scholar]
23. Law Reform Commission of Saskatchewan, Report on Electronic Wills, 2004. [Google Scholar]
24. LG Hamburg, 27.11.1937, Deutsche Juristenzeitung 1938, 199. [Google Scholar]
25. Olis Robleda S.J., La Nulidad Del Acto Jurídico, „Revista general de legislación y jurisprudencia”, 1965, 6. [Google Scholar]
26. Osajda K., Prawo spadkowe (w) przyszłości. Perspektywy rozwoju prawa spadkowego, „Monitor Prawniczy”, 2019, 2. [Google Scholar]
27. Pabin A., Testament jako akt sformalizowany – uwagi w sprawie przyszłego kształtu regulacji dotyczących formy rozrządzeń testamentowych, „Studia Prawnicze”, 2016, 1. [Google Scholar]
28. Ponath G., Die Beschränkungen der Testierfreiheit durch das Testamentsrecht, Frankfurt–Mannheim 2006. [Google Scholar]
29. Purser K., Cockburn T., Wills Formalities in the Twenty-First Century – Promoting Testamentary Intention in the Face of Societal Change and Advancements in Technology: An Australian Response to Professor Crawford, „Wisconsin Law Review Forward”, 2019, 4. [Google Scholar]
30. Purser K., Cockburn T., Crawford B.J., Wills Formalities Beyond COVID-19: An Australian-United States Perspective, „UNSW Law Journal Forum”, 2020, 5. [Google Scholar]
31. Reid K.G.C., De Waal M.J., Zimmermann R., Comparative Succession Law. Testamentary Formalities, Oxford University Press 2011. [Google Scholar]
32. Ripoll Sole A., Hacia Un Nuevo Modelo De Planificación Sucesoria Notarial: La Professio Iuris, „Revista de Derecho Civil”, 2016, 3. [Google Scholar]
33. Röthel A., Ist unser Erbrecht noch zeitgemäß?, München 2010. [Google Scholar]
34. Siddique H., Video Witnessing of Wills to Be Made Legal in England and Wales during Pandemic, „The Guardian”, 2020, July, 25. [Google Scholar]
35. Sasso I., Will Formalities in the Digital Age: Some Comparative Remarks , „Italian Law Journal”, 2018, 4. [Google Scholar]
36. Sturdivant v. Birchett, [1853] 51 Virginia Supreme Court (10 Gratt.), 67. [Google Scholar]
37. Uzcategui J., Application of the Harmless Error Doctrine in California and Beyond, „California Trusts & Estates Quarterly”, 2015, 21. [Google Scholar]
38. Tampieri M., Formalismo testamentario e testamento olografo, „Rivista del Notariato”, 1998, 52. [Google Scholar]
39. Toit F. du, Testamentary Rescue: An Analysis of the Intention Requirement in Australia and South Africa, „Australian Property Law Journal”, 2014, 23. [Google Scholar]
40. Tudoraşcu M.M., The Testament under Romanian Civil Law Provisions, „AGORA International Journal of Juridical Sciences”, 2016, 2. [Google Scholar]
41. Vaquer Aloy A., La relajación de las solemnidades del testamento, „Revista de Derecho Civil”, 2016, 3, 4. [Google Scholar]
42. Victorian Law Reform Commission, Succession Laws, 2013. [Google Scholar]
43. Waldeck S., The Relationship Between Substantial Compliance and Harmless Error, Concurring Opinions, 2013, March, 27. [Google Scholar]
44. Weisbord R.K., Horton D., Urice S.K., Wills, Trusts and Estates. The Essentials, Boston 2018. [Google Scholar]
45. Welser R., Die Reform des österreichischen Erbrechts, „Österreichische Notariat Zeitung”, 2012, 144. [Google Scholar]
46. Załucki M., Videotestament. Prawo spadkowe wobec nowych technologii, Warszawa 2018. [Google Scholar]
47. Załucki M., About the Need to Adjust the Regulations Regarding the Form of Will to the Modern Requirements, „European Journal of Economics, Law and Politics”, 2019, 2. [Google Scholar]
48. Załucki M., A Few Remarks About the Future of Provisions on Making a Will Contrary to the Testamentary Formalities Law, „Cadernos de Dereito Actual”, 2020, 13. [Google Scholar]
49. Załucki M., Evidentiary Function of the Provisions on the Form of Wills in the Contemporary Succession Law: Is the Complete Abandonment of Formalism Possible?, „Trust & Trustees”, 2020, 8–9. [Google Scholar]
50. Załucki M., Solving the „Problem” of Wills Formalities in the Modern Post-Pandemic Society: Can the Endless Discussion Be Concluded?, „Studia Iuridica”, 2021, 87. [Google Scholar]
51. Zimmermann R., Testamentsformen: »Willkür« oder Ausdruck einer Rechtskultur?, „Rabels Zeitschrift für ausländisches und internationales Privatrecht”, 2012, 76. [Google Scholar]