Szczególna staranność dziennikarska

Abstrakt

Celem artykułu jest ustalenie, opierające się na stanowisku orzecznictwa i poglądach doktryny, treści pojęcia szczególnej staranności wskazanej w art. 12 ust. 1 prawa prasowego – jako obowiązku dochowania należytej staranności przy zbieraniu i wykorzystywaniu materiałów prasowych. Artykuł zwraca uwagę na różnice w pojmowaniu „należytej staranności” w odniesieniu do wielu zawodów, zwłaszcza medycznych, oraz „szczególnej staranności” nałożonej na dziennikarzy. Treść art. 355 § 2 k.c. określa, jakiej staranności oczekuje się od profesjonalistów. Rozważano, czy dochowanie „szczególnej staranności” przy zbieraniu materiałów wykluczyłoby bezprawność działań dziennikarza, gdyby okazało się, że mimo tej staranności podano nieprawdziwe informacje. Omówiono skutki niedochowania szczególnej staranności w kwestii odpowiedzialności dziennikarza, opierając się na analizie orzecznictwa, zgodnie z którym należyta staranność wymagana jest na wszystkich etapach zbierania i wykorzystywania materiałów prasowych. Problem szczególnej staranności skonfrontowano z działaniami dziennikarza w obronie ważnego interesu społecznego, a na koniec przedstawiono zakres szczególnej staranności wymaganej od dziennikarza.

Bibliografia

1. Borysiak W., „Kilka uwag o pojęciu należytej staranności w warunkach regulowanych przez prawo medyczne”, Studia Prawa Prywatnego, 2020, nr 3–4. [Google Scholar]
2. Buchała K., „Przestrzeganie zasad ostrożności a problem bezprawności czy winy”, Państwo i Prawo, 1964, z. 1. [Google Scholar]
3. Dąbrowa J., Wina jako przesłanka odpowiedzialności cywilnej, Wrocław 1968. [Google Scholar]
4. Drozdowicz K., Łoszewska-Ołowska M., Zaremba M., Prawo prasowe. Komentarz, Warszawa 2018. [Google Scholar]
5. Ferenc-Szydełko E., Prawo prasowe. Komentarz, wyd. 4, Warszawa 2013. [Google Scholar]
6. Gardocki L., Prawo karne, Warszawa 2002. [Google Scholar]
7. Glanowski G., Umowa o świadczenie zdrowotne, Warszawa 2019. [Google Scholar]
8. Gostyński Z., „Glosa do uchwały SN z 17 kwietnia 1997 r., I KZP 5/97”, OSP 1997, nr 11. [Google Scholar]
9. Kamieniecki J., „Odpowiedzialność prasy za naruszenie dóbr osobistych”, Państwo i Prawo, 1984, z. 11. [Google Scholar]
10. Kamiński I.C., „«Obowiązki i odpowiedzialność» związane ze swobodą wypowiedzi a fenomen tabloidów” [w:] D. Bychawska-Siniarska (red.), Własność mediów, pluralizm informacyjny, wolność słowa. Wybrane materiały z międzynarodowej konferencji, Warszawa, 29–30 października 2010, Warszawa 2011. [Google Scholar]
11. Kamiński I.C., Ograniczenia swobody wypowiedzi dopuszczalne w europejskiej Konwencji praw człowieka. Analiza krytyczna, Warszawa 2010. [Google Scholar]
12. Kordasiewicz B., Jednostka wobec środków masowego przekazu, Wrocław–Warszawa–Kraków 1991. [Google Scholar]
13. Kosmus B., Kuczyński G. (red.), Prawo prasowe. Komentarz, wyd. 3, Warszawa 2018. [Google Scholar]
14. Lis W., Wiśniewski P., Husak Z., Prawo prasowe. Komentarz, Warszawa 2012. [Google Scholar]
15. Matscher F., „Idéalisme et réalisme dans la jurisprudence de la Cour européenne des droits de l’homme” [w:] F. Matscher, H. Petzold, L. Wildhaber (red.), Protection des droits de l’homme: le perspective europeenne, Protecting Human Rights: The European Perspective, Studies in memory of Rolv Ryssdal, Köln 2000. [Google Scholar]
16. Michalski B., Podstawowe problemy prawa prasowego, Warszawa 1998. [Google Scholar]
17. Nowikowska M., Sieńczyło-Chlabicz J., „Obowiązek szczególnej staranności w świetle ustawy prawo prasowe”, Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego, 2009, nr 3. [Google Scholar]
18. Patryn R., „Określenie zasady postępowania lekarza z należytą starannością z płaszczyzny orzecznictwa sądowego”, Prawo i Medycyna, 2012, nr 2. [Google Scholar]
19. Rynkun-Werner R., „Przekaz medialny jako wyraz prawa do informacji w toku postępowania karnego”, Palestra, 2012, nr 11–12. [Google Scholar]
20. Sieńczyło-Chlabicz J., „Bezprawność nieprawdziwości zarzutu w publikacji prasowej – glosa do uchwały SN z 18 lutego 2005 r., III CZP, 53/04”, Państwo i Prawo, 2005, z. 7. [Google Scholar]
21. Sieńczyło-Chlabicz J., „Granice dopuszczalnej krytyki osób publicznych. Glosa do wyroku SN z 5 kwietnia 2002 r., II CKN 1095/99”, Przegląd Prawa Handlowego, 2004, nr 3. [Google Scholar]
22. Sobczak J. [w:] R. Stefański (red.), Kodeks karny. Komentarz, wyd. 2, Warszawa 2012. [Google Scholar]
23. Sobczak J., „Podstawy wolności słowa. Uwarunkowania aksjologiczne i normatywna ochrona w obliczu zmian” [w:] J. Sobczak, K. Chałubińska-Jentkiewicz (red.), Prawo prasowe między wymogami prawa, nakazami etyki a oczekiwaniami rynku, Toruń 2016. [Google Scholar]
24. Sobczak J., Prawo prasowe. Komentarz, Warszawa 2008. [Google Scholar]
25. Sobczak J., „W kwestii pojęcia interesu w prawie karnym” [w:] Z. Jędrzejewski, M. Królikowski, Z. Wiernikowski, S. Żółtek (red.), Między nauką a praktyką prawa karnego. Księga jubileuszowa Profesora Lecha Gardockiego, Warszawa 2014. [Google Scholar]
26. Sobczak J., „W poszukiwaniu nowego modelu dziennikarstwa. Między wymogami prawa, nakazami etyki a oczekiwaniami rynku” [w:] D. Tułowiecki (red.), Własność intelektualna wobec wolnego rynku i pluralizmu mediów, Kraków 2014. [Google Scholar]
27. Sobczak J., Gołda-Sobczak M., „Obrona społecznie uzasadnionego interesu jako przesłanka kontratypu przestępstwa zniesławienia”, Naukowy Przegląd Dziennikarski [Journalism Research Review Quarterly], 2012, nr 3. [Google Scholar]
28. Sośniak M., „Cywilnoprawna ocena staranności zawodowej”, Nowe Prawo, 1980, nr 2. [Google Scholar]
29. Sośniak M., Należyta staranność, Katowice 1980. [Google Scholar]
30. Surkont M., „Glosa do uchwały SN z 17 kwietnia 1997 r., I KZP 5/97”, Przegląd Sądowy, 1997, nr 10, poz. 106. [Google Scholar]
31. Warchoł M., „Szczególna staranność dziennikarza a karalność zniesławienia”, Palestra, 2013, nr 9–10. [Google Scholar]
32. Warkałło W., „Wykonanie zobowiązań i skutki ich niewykonania wg kodeksu cywilnego”, Państwo i Prawo, 1985, z. 8–9. [Google Scholar]
33. Zalewski W., „Glosa do uchwały SN z 17 kwietnia 1997 r., I KZP 5/97” , Gdańskie Studia Prawnicze – Przegląd Orzecznictwa, 2008, nr 2. [Google Scholar]

Inne teksty tego samego autora

• Jacek Sobczak, Maria Gołda-Sobczak, Komitet ds. Bezpieczeństwa Zdrowia jako unijny organ planowania zapobiegania poważnym transgranicznym zagrożeniom zdrowia w państwach Unii Europejskiej , Europejski Przegląd Prawa i Stosunków Międzynarodowych: Nr nr 1–2 (2023)