Konkurencja zażaleń w postępowaniu cywilnym?

Abstrakt

Liczne nowelizacje Kodeksu postępowania cywilnego znacznie skomplikowały system środków odwoławczych zwłaszcza w odniesieniu do orzeczeń (postanowienia) i zarządzeń (zarządzenia) zaskarżanych zażaleniami (zażalenia) i zarządzeń procesowych zaskarżanych zażaleniami. Wprowadzenie oprócz tradycyjnego zażalenia do sądu drugiej instancji i zażalenia do Sądu Najwyższego, także zażalenia do Sądu Najwyższego, także zażalenia do innego składu sądu pierwszej lub drugiej instancji rodzi pytanie o relację między nimi. Niniejszy artykuł obejmuje analizę, czy takie orzeczenia sądu pierwszej instancji mogą być podstawą do zastosowania różnych rodzajów zażaleń, a jeśli tak, to czy w takim przypadku mamy do czynienia z sytuacją zbiegu lub konkurencji skarg. Analiza wskazuje, że w przypadku gdy orzeczenie sądu spełnia przesłanki zarówno z art. 3941 (orzeczenia kończące postępowanie w sprawie), jak i art. 3941a § 1 k.p.c, można wnieść tylko jeden rodzaj zażalenia, podczas gdy norma kompetencyjna z art. norma kompetencyjna z art. 3941b k.p.c. sytuuje zażalenie w sądzie drugiej instancji. Zasada wyłączności środków odwoławczych została zatem uprzednio zachowana.

Bibliografia

1. Bik M., Rozpoznanie zażalenia przez sąd, który wydał zaskarżone postanowienie (art. 395 § 2 k.p.c.), PPC 2013, 4. [Google Scholar]
2. Bladowski B., Rozpoznanie zażalenia w postępowaniu cywilnym, NP 1973, 5. [Google Scholar]
3. Bladowski B., Zażalenie w postępowaniu cywilnym, Kraków 1998. [Google Scholar]
4. Bladowski B., Środki odwoławcze w postępowaniu cywilnym, Warszawa 2008. [Google Scholar]
5. Borodziuk M., Zażalenie do innego składu sądu pierwszej instancji w postępowaniu cywilnym, „Prokuratura i Prawo” 2021, 2. [Google Scholar]
6. Broniewicz W., Istota i rodzaje zażalenia w postępowaniu cywilnym, PS 2001, 1. [Google Scholar]
7. Broniewicz W., Rowiński T., Zagadnienie dopuszczalności rewizji od wyroku zaocznego w postępowaniu cywilnym, NP 1958, 7–8. [Google Scholar]
8. Brzeziński E., Wyrokowanie zaoczne w sprawach cywilnych w praktyce sądów powszechnych, BMS 1960, 2. [Google Scholar]
9. Derlatka J., Ewolucja przepisów o zażaleniu w sądowym postępowaniu egzekucyjnym a dewolutywny paradygmat postępowania zażaleniowego, PPE 2023, 3. [Google Scholar]
10. Drozdowicz K., Zażalenie do innego składu sądu pierwszej instancji w postępowaniu rozpoznawczym, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Rzeszowskiego” 2020, Prawo 29. DOI: https://doi.org/10.15584/znurprawo.2020.29.4 [Google Scholar]
11. Dziurda M., Charakter zażalenia na postanowienie sądu I instancji po nowelizacji k.p.c., MoP 2021, 11. [Google Scholar]
12. Dziurda M., Zażalenie na zwrot kosztów postępowania apelacyjnego w razie wniesienia skargi kasacyjnej przez stronę przeciwną, MoP 2022, 7. [Google Scholar]
13. Gajda-Roszczynialska K., Zbieg (kolizja) zażalenia na postanowienie sądu drugiej instancji w przedmiocie zwrotu kosztów procesu do innego składu tego sądu wniesionego przez jedną stronę ze skargą kasacyjną drugiej strony, PPC 2013, 1. [Google Scholar]
14. Grzegorczyk P., Środki zaskarżenia w postępowaniu cywilnym w świetle ustawy nowelizującej z 16 września 2011 r. – ogólna charakterystyka zmian, PS 2012, 4. [Google Scholar]
15. Hanausek S., System zaskarżania orzeczeń sądowych w nowym polskim postępowaniu cywilnym, „Studia Cywilistyczne” 1967, 9. [Google Scholar]
16. Katzner A., Uwagi na temat zagadnień, związanych ze zbiegiem środków prawnych, PPC 1935, 15–16. [Google Scholar]
17. Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz aktualizowany, tom 1. Art. 1–47716, red. M. Manowska, LEX/el. 2022. [Google Scholar]
18. Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz do ustawy z 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw, red. J. Gołaczyński, D. Szostek, Warszawa 2019. [Google Scholar]
19. Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. E. Marszałkowska-Krześ, I. Gil, Legalis 2023. [Google Scholar]
20. Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, tom 2. Art. 2051–42412, red. A. Marciniak, Warszawa 2019. [Google Scholar]
21. Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, tom 1. Art. 1–45816, red. T. Szanciło, Warszawa 2023. [Google Scholar]
22. Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, tom 2. Art. 367–50539, red. T. Wiśniewski, Warszawa 2021. [Google Scholar]
23. Kodeks postępowania cywilnego. Koszty sądowe w sprawach cywilnych. Dochodzenie roszczeń w postępowaniu grupowym. Przepisy przejściowe. Komentarz do zmian, red. T. Zembrzuski, Warszawa 2020. [Google Scholar]
24. Kodeks postępowania cywilnego. Postępowanie procesowe. Komentarz aktualizowany, red. O.M. Piaskowska, LEX/el. 2023. [Google Scholar]
25. Kościółek A., Model zażalenia w świetle nowelizacji kodeksu postępowania cywilnego z 4 lipca 2019 r., „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Rzeszowskiego” 2020, Prawo 29. DOI: https://doi.org/10.15584/znurprawo.2020.29.9 [Google Scholar]
26. Nowelizacja k.p.c. 2019. Pierwsze doświadczenia, refleksje, postulaty, red. T. Zembrzuski Warszawa 2021. [Google Scholar]
27. Nowelizacja postępowania cywilnego. Wpływ zmian na praktykę sądową, red. M. Białecki, S. Kotas-Turoboyska, F. Manikowski, E. Szczepanowska, Warszawa 2021. [Google Scholar]
28. Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego a Kodeks postępowania cywilnego. Materiały Ogólnopolskiego Zjazdu Katedr i Zakładów Postępowania Cywilnego, Serock k. Warszawy, 24–26 września 2009 r., red. T. Ereciński, K. Weitz, Warszawa 2010. [Google Scholar]
29. Peiper L., Komentarz do kodeksu postępowania cywilnego, cz. 1, tom 1, Kraków 1934. [Google Scholar]
30. Pyzder B., Zbieg zażalenia dewolutywnego i zażalenia poziomego w postępowaniu cywilnym, „Palestra” 2020, 10. [Google Scholar]
31. Romańska M., Wpływ orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego na kształt i sprawność systemu środków zaskarżenia w postępowaniu cywilnym, PPC 2017, 2. [Google Scholar]
32. Rylski P., Zażalenie dewolutywne a zażalenie poziome w postępowaniu cywilnym, PS 2021, 3. [Google Scholar]
33. Sadza A., Stwierdzenie przez referendarza sądowego zasadności skargi wniesionej na jego własne postanowienie, PPC 2020, 4. [Google Scholar]
34. System postępowania cywilnego, tom 5. Środki zaskarżenia, red. A. Góra-Błaszczykowska, Warszawa 2023. [Google Scholar]
35. System prawa procesowego cywilnego, red. W. Berutowicz, tom 3. Zaskarżanie orzeczeń sądowych, red. W. Siedlecki, Wrocław–Warszawa 1986. [Google Scholar]
36. System prawa procesowego cywilnego, tom 3. Środki zaskarżenia, red. T. Ereciński, J. Gudowski, Warszawa 2013. [Google Scholar]
37. Szwanenfeld M., Rozstrzygnięcie o kosztach w nakazie zapłaty, PS 2003, 1. [Google Scholar]
38. Świeczkowski J., Względna dewolutywność zażalenia w postępowaniu cywilnym (zagadnienia wybrane), GSP 2017, 38. [Google Scholar]
39. Waligórski M., Rewizja cywilna według znowelizowanego k.p.c., „Przegląd Notarialny” 1951, 1–3. [Google Scholar]
40. Wengerek E., Postępowanie zaoczne w polskim procesie cywilnym, PiP 1952, 8–9. [Google Scholar]
41. Wokół problematyki środków zaskarżenia w postępowaniu cywilnym, red. M. Michalska-Marciniak, Sopot 2015. [Google Scholar]
42. Woźniak Z., Zażalenie do innego składu sądu drugiej instancji, „Dyskurs Prawniczy i Administracyjny” 2022, 1. [Google Scholar]
43. Założenia aksjologiczne nowelizacji k.p.c. z 4 lipca 2019 roku, red. S. Cieślak, Łódź 2020. [Google Scholar]
44. Zembrzuski T., Zażalenie po nowelizacji, czyli o standardzie środka zaskarżenia, „Palestra” 2019, 11–12. [Google Scholar]
45. Zembrzuski T., Dopuszczalność środków zaskarżenia w postępowaniu cywilnym, PPC 2022, 3. [Google Scholar]
46. Zieliński A., Flaga-Gieruszyńska K., Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, Warszawa 2022. [Google Scholar]